Nuk e kisha menduar kurrë se një ditë do të më duhej të tregoja një histori të tillë. Një histori ku fjala më mungoi, ku buzët e mia nuk patën forcë të shqiptonin as një “lamtumirë”. Dhe megjithatë, ndoshta pikërisht kjo e bëri atë moment të përjetshëm. Ka lamtumira që shoqërohen me lot, të tjera me fjalë të shumta, të mbushura me premtime e kujtime. Por ka edhe të tilla që mbeten pezull, në ajër, të pathëna. Një lamtumirë pa fjalë mund të jetë më e rëndë se çdo fjalor i plotë.
Unë dhe Aida u njohëm një verë në bregdet, në një qytet të vogël ku deti dukej sikur përqafohej me qiellin. Nuk ishte dashuri me shikim të parë, por ishte një afrim i ngadaltë, i ndërtuar mbi biseda të thjeshta dhe mbi qeshje që lindnin spontanisht. Ajo kishte atë lloj qetësie që të bënte të ndiheshe rehat pranë saj, sikur koha ndalej vetëm për të na dhënë më shumë çaste. Fillimisht, asnjëri prej nesh nuk mendonte se kjo do të bëhej një histori e madhe. Dhe megjithatë, jeta kishte plane të tjera.
Ditët tona kalonin të mbushura me shëtitje nëpër rrugicat me kalldrëm, me akullore në dorë dhe me biseda që nisnin me gjëra të vogla, por përfundonin tek ëndrrat më të mëdha. Ajo më tregonte për dëshirën e saj për të studiuar jashtë vendit, për kureshtjen që kishte ndaj botës. Unë, nga ana ime, flisja për dashurinë ndaj qytetit tim, për pasionin tim ndaj letërsisë dhe për ëndrrën time për të shkruar një ditë një libër. Nuk ishim njësoj, por ndoshta pikërisht ndryshimet na afronin më shumë.
Shumë shpejt, ajo verë u bë një stinë ndryshe nga të tjerat. Nuk ishte më thjesht pushim. Ishte një kapitull që do të mbetej i paharruar. Çdo natë që uleshim pranë detit, më dukej sikur bota ngushtohej vetëm tek ne të dy. Zërat e tjerë humbnin, dhe mbetej vetëm zëri i saj, i butë, i ngrohtë, i aftë të më qetësonte edhe në ditët më të trazuara.
Por, siç ndodh gjithmonë, vera përfundoi. Aida duhej të kthehej në kryeqytet për të përfunduar vitin e fundit të shkollës së mesme, ndërsa unë mbetesha në qytetin tim të vogël. Largësia nuk ishte e madhe, por mjaftonte për të na bërë të kuptonim se koha dhe rrethanat nuk ishin gjithmonë në favorin tonë. Megjithatë, nuk u ndamë. Telefonatat, mesazhet dhe vizitat e rralla mbajtën gjallë atë që kishim. Dhe sa herë që ritakoheshim, e ndjenim se lidhja jonë nuk ishte venitur, përkundrazi, ishte rritur me mallin e mungesës.
Viti i fundit kaloi shpejt. Kur ajo mori pranimin për të studiuar jashtë, në një universitet të njohur në Itali, zemra ime u mbush me krenari, por edhe me një ndjesi boshllëku. E dija që ky ishte hapi i duhur për të, e dija që ëndrra e saj po merrte formë. Por e dija gjithashtu se kjo do të sillte një ndarje tjetër, këtë herë më të gjatë, më të vështirë. Nuk flisnim shumë për këtë. Ndoshta kishim frikë ta artikulonim. Por të dy e dinim.
Dita e udhëtimit erdhi më shpejt se sa mendonim. Unë shkova ta përcillja në aeroport. Ajo mbante një valixhe të madhe dhe një çantë shpine. Veshja e saj e thjeshtë dhe flokët e kapur lart e bënin të dukej më e rritur, më e vendosur. Eca pranë saj në heshtje, ndërsa ajo kontrollonte biletën dhe pasaportën. Zemra më rrihte fort, por goja më ishte tharë. Doja t’i thosha shumë gjëra. Doja t’i premtoja se do të prisja, doja t’i tregoja edhe njëherë sa shumë e doja, sa shumë do të më mungonte. Por fjalët nuk dilnin.
Kur mbërritëm te dera e kontrollit, ajo u kthye nga unë dhe më pa drejt në sy. Nuk tha asgjë. Vetëm buzëqeshi lehtë, një buzëqeshje që ishte njëkohësisht ngushëlluese dhe e dhimbshme. Unë doja t’i thosha “lamtumirë”, por asnjë tingull nuk më doli nga buzët. Ajo më përqafoi fort, një përqafim që mbeti i gjatë, sikur të dy e dinim se ishte i fundit në atë formë. Pastaj u largua, duke më lënë aty, mes turmës, me një boshllëk që nuk mund ta shpjegoja.
Ajo lamtumirë pa fjalë u bë kujtimi më i fortë i gjithë historisë sonë. Më shoqëroi netëve kur shihja qiellin dhe mendoja për të. Më shoqëroi ditëve kur shihja çiftet e tjera dhe ndihesha bosh. Dhe më shoqëroi edhe kur fillova të shkruaja, duke u përpjekur të vendosja në fjalë atë që nuk pata guximin të them atë ditë. Shkrimi u bë një mënyrë për ta mbajtur atë pranë, për të ruajtur gjallë kujtimet, për të dhënë zë një ndjenje që mbeti e pathënë.
Vitet kaluan. Aida ndërtoi jetën e saj jashtë vendit, ndërsa unë vazhdova këtu, duke ndjekur rrugën time. Nuk u humbëm plotësisht. Rrallë herë shkëmbenim ndonjë mesazh, ndonjë përshëndetje të shkurtër. Por lidhja e asaj vere dhe e asaj lamtumire mbeti e pashlyeshme. Herë pas here, më dukej sikur e dëgjoja ende zërin e saj, më dukej sikur ndjeja ende aromën e saj kur kalonte pranë meje në ëndrra. Dhe gjithmonë, më kthehej në mendje ajo buzëqeshje e fundit, ajo përqafim, ajo heshtje.
Sot, kur kthej kokën pas, e kuptoj se lamtumirat pa fjalë nuk janë gjithmonë fundi. Ndonjëherë, ato bëhen kujtimi më i thellë, shenja më e fortë që një lidhje ka ekzistuar vërtet. Ndonjëherë, mungesa e fjalëve është vetë fjala më e madhe. Dhe unë, në heshtjen time, gjeta mënyrën për ta ruajtur këtë histori si një pjesë të përhershme të vetes sime. Sepse ka dashuri që nuk mbarojnë me fjalë. Mbarojnë me heshtje. Dhe ndoshta, ajo heshtje është përjetësia e tyre.